कर्मचारीको बोनस र भत्ता थप्ने प्रक्रियामा क्यान र नेवानि

अच्युत पुरी

पुस नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण (क्यान) र नेपाल वायुसेवा निगम (नेवानि) कर्मचारीको बोनस र भत्ताका लागि करोडौँ रुपैयाँ भार थप्ने प्रक्रियामा छन् । नागरिक उड्डयन क्षेत्रको नियामक निकाय प्राधिकरणले बोनस र नेपाल वायुसेवा निगम प्राविधिक क्षेत्रका कर्मचारी (पाइलट, इन्जिनियर, एयरहोस्टेस)को भत्ता वृद्धि गर्ने प्रस्ताव लिएर सहमतिका लागि तालुक मन्त्रालय संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालय गएका हुन् । प्राधिकरण र नेवानिको प्रस्ताव कार्यान्वयनमा आउन भने अर्थ मन्त्रालयको स्वीकृति अनिवार्य छ ।

भत्ता बढाउँदै निगम

नेपाल वायुसेवा निगमले प्राविधिकतर्फ (पाइलट, इन्जिनियर, एयरहोस्टेस)का कर्मचारीको भत्ता वृद्धि गर्न प्रक्रिया थालेको छ । कर्मचारीको सेवा–सर्तसम्बन्धी विनियमावली २०५८ मा संशोधन गर्दै निगमले भत्ता वृद्धिका लागि पहल थालेको हो । निगम स्रोतका अनुसार भत्ता वृद्धिसम्बन्धी प्रस्ताव सहमतिका लागि अहिले तालुक मन्त्रालयमा पठाइएको छ । निगमले सबै प्रकारका वायुयान उडाउने पाइलट, को–पाइलट, एयरहोस्टेस, इन्जिनियर तथा प्राविधिकतर्फका सबै कर्मचारीको भत्ता बढाउने प्रस्ताव सहमतिका लागि मन्त्रालय पठाएको हो । निगम स्रोतका अनुसार हरेक तह, श्रेणी र पदका कर्मचारीको भत्तामा गरिने वृद्धिबारे छुट्टाछुट्टै प्रस्ताव गरेर सहमतिका लागि मन्त्रालयमा पठाइएको छ । यसबाट निगमलाई थप करोडौँ रुपैयाँ भार पर्नेछ । त्यसको यकिन रकम भने थाहा हुन सकेको छैन ।

जनशक्ति टिकाउन भत्ता वृद्धि

निगम स्रोतका अनुसार प्राविधिकतर्फका कर्मचारीलाई राष्ट्रिय–अन्तर्राष्ट्रिय निजी क्षेत्रका वायुसेवा कम्पनीले ठूलो रकममा किन्ने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ । यसले गर्दा निगमलाई कर्मचारी टिकाउ मुस्किल परिरहेको छ । राष्ट्रिय–अन्तर्राष्ट्रिय वायुसेवाले दिने तलब–भत्ता समान हुने गरी वृद्धि गर्न लागिएको निगम स्रोतको भनाइ छ ।

५३ करोड बोनस बाँड्दै क्यान

प्राधिकरणले आफ्ना कर्मचारीलाई ५३ करोड २७ लाख रुपैयाँ बोनस बाँड्ने निर्णय सञ्चालक समितिबाट पास भइसकेको छ । महानिर्देशक सञ्जीव गौतमले ३१ डिसेम्बरमा प्राधिकरणको वार्षिकोत्सवका अवसरमा सो जानकारी गराएका थिए । बोनस बाँड्ने निर्णयको सहमतिका लागि प्राधिकरणले मन्त्रालयमा पत्र पठाएको छ । प्राधिकरणले आर्थिक वर्ष ०६२-६३ देखि नै संस्था नाफामा रहेको भन्दै बोनस बाँड्ने निर्णय गरेको हो । प्राधिकरणका महानिर्देशक गौतमले बोनस ऐनअनुसार बोनस वितरण गर्न सकिने बताएका थिए ।

किन विवादमा तानियो निर्णय ?

प्राधिकरणले जिम्मेवारी पाएका पूर्वाधार विकासको काम अलपत्र अवस्थामा रहेको, यात्रुबाट विमानस्थल विकास शुल्क तथा यात्रु सेवा शुल्क उठाएर रकम जम्मा गर्ने र अर्बौँ रुपैया“ ऋणभार रहेको संस्थाले बोनस बाँड्न नमिल्ने मन्त्रालयका अधिकारी बताउ“छन् । ‘प्राधिकरणले सञ्चालन गरेका अधिकांश आन्तरिक विमानस्थलमा प्राधिकरण आफैँले निर्धारण गरेका आधारभूत सुविधा र मापदण्ड पुग्न सकेका छैनन्,’ मन्त्रालयका एक अधिकारीले भने, ‘यस अवस्थामा बोनस वितरणको निर्णय गर्नु नैतिकताविहीन कदम हो ।’

कहाँबाट कमाउँछ प्राधिकरणले ?

त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल प्राधिकरणको मुख्य आम्दानी हुने स्रोत हो । करिब ४ दर्जन राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय वायुसेवा कम्पनीले यस विमानस्थललाई आधार मानेर उडान गर्छन् । ग्राउन्ड ह्यान्डलिङ, पार्किङ, विमानस्थल विकास शुल्क, यात्रु सेवा शुल्कलगायत नाममा प्राधिकरणले आम्दानी गरिरहेको हुन्छ । यसबाहेक देशभरका आन्तरिक विमानस्थलको सञ्चालन पनि प्राधिकरण आफैँले गर्छ ।